Niewielkie wąsy, włosy obcięte równo naokoło głowy sięgają za uszy i zaczesane gładko na bok zasła­niają pół czoła. Taki portret Mikołaja Gogola pamiętamy z licznych repro­dukcji w podręcznikach literatury. Ta­kim malowali go współcześni, a i po­tomni także.. Ale jest też litografia, podpisana przez Wenecjanowa, na której widzimy zupełnie innego Gogola. Modny frak, sztywny kołnierzyk, kun­sztownie ufryzowany lok nad odkry­tym czołem. Litografia pochodzi z ro­ku 1843, z czasów petersburskich. Ele­gancki, wysztafirowany Gogol miał wtedy dwadzieścia pięć lat i usilnie pragnął poświęcić się służbie państwo­wej w północnej stolicy Rosji Mikoła­ja I. nazywanego Pałkinem i żandar­mem Europy. Marzenia o karierze urzędniczej nie spełniły się na szczę­ście dla literatury. W tym właśnie ro­ku Gogol, dzięki protekcji Puszkina, został mianowany wykładowcą historii na petersburskim uniwersytecie, ale szybko z tego zrezygnował. Po