Milorad Pavić stworzył dzieło niezwykłe. Niektórzy krytycy nazywają je pierw­szą powieścią XXI wieku, choć napi­saną w roku 1983. "Słownik chazarski" to księga magiczna, rodzaj spiritual fiction, zawierającej w sobie wielość innych gatunków literackich i nie tylko. Próba przeniesienia na scenę tego monumentalnego dzieła to nie lada wyzwanie, ponieważ wymaga, po pierwsze, nieszablonowej, kreacyj­nej wyobraźni twórców, a po drugie pewnego przygotowania odbiorcy lub też jego dość szerokiego marginesu tolerancji na brak przyczynowo-skutkowości oraz otwartości na oniryczność podniesioną do potęgi. Paweł Passini podjął się zadania arcytrudnego. Odważnie wybrał karty do tej rozgrywki, ale też ewidentnie dostał w Opolu wolną rękę i wsparcie. Jak to wykorzystał? Zanim przejdziemy do spekta­klu Passiniego, warto przyjrzeć się materiałowi, na którym praco­wał, a więc jednemu z pierwszych hipertekstów. Paratekstualna gra, wedle rozumienia G