"Polski teatr Zagłady" Grzegorza Niziołka opowiada i analizuje - w równie odkrywczy sposób - trzy historie. Wszystkie mówią o osobliwym "niedowidzeniu" Zagłady w powojennej polskiej kulturze, rozwijającej się przecież w społeczności świadków Zagłady i w otoczeniu przepełnionym jej znakami - pisze prof. Ryszard Nycz.

Pierwsza jest historią polskiego teatru ostatniego 70-lecia rozpatrywaną w perspektywie tematyki holokaustowej - jej obecności w teatrze od spektakli Osterwy i Schillera z 1946 do "(A)polonii" Warlikowskiego (oraz w plastyce, filmie, literaturze), jak też szczególnych losów jej "złej widzialności"; obecności wypieranej, rzadko i niechętnie dostrzeganej przez widownię i krytyków. Druga proponuje spojrzenie na Zagładę (które było już udziałem jej pierwszych świadków) w kategoriach okrutnego teatru życia codziennego i dramatycznie podzielonej wspólnoty, w obrębie której separacja "aktorów" od "widzów" nie chroniła bynajmniej tych ostatnich od poczucia współudziału, winy i wstydu. Spojrzenie autora kieruje się zwłaszcza na dotąd przeoczaną u nas kategorię tej widowni - gapiów, Hilbergowskich "bystanderów", a następnie docieka, jak przestrzeń teatru stawała się po wojnie miejscem aktywowania owych tłumionych traumatycznych doświadczeń wojennych.