Niedługo przed wojną krakows­ki "Nowy Dziennik" rozpoczął druk powieści Klausa Man­na "Mefisto". Pamiętam do­skonale, że wywarła ona na mnie wówczas wielkie wrażenie. Była to bowiem pierwsza powieść, któ­ra podjęła niezwykle aktualny temat niezrozumiałego dla wielu ludzi pro­cesu przemian, jakie zaszły w ciągu krótkiego czasu w Niemczech. Wie­dzieliśmy przecież, że był to kraj, w którym miliony ludzi głosowały w ostatnich wyborach przed dojściem do władzy Hitlera na kandydatów partii komunistycznej i socjalistycznej, gdzie wielkie wpływy miało katolickie Cen­trum i kościoły protestanckie przeciwne faszystowskiej dyktaturze. I oto nagle, drogą prawie legalną, dochodzi do wła­dzy partia hitlerowska. W ciągu krót­kiego czasu delegalizuje partię komu­nistyczną, zapędza w kozi róg wszyst­kie inne partie opozycyjne, zaczyna uprawiać brutalny terror, aresztuje ty­siące ludzi, wtrąca ich do obozów kon­centracyjnych, morduje, prześlad