1. Trzy inscenizacje w Polsce Ludo­wej, a stale jeszcze jakiś lęk, że obcując z dramatem Krasińskie­go narażamy się na infekcję myśli reakcyjnej. Posępne konwentykle przechrztów, orgiastyczne msze w obozie Pankracego, a przede wszy­stkim owe finalne "Galileae, vicisti" - nacisk tych elementów dzieła kazał niektórym krytykom dostrze­gać w "Nieboskiej komedii" (mimo wysiłków Korzeniewskiego, Jerze­go Kreczmara, Swinarskiego) utwór pisany przeciw rewolucji. Patrona dla owych obaw mieli w samym Mickiewiczu. On to przecież wołał w College de France: "triumf tedy Galilejczyka jest w istocie celem tego dramatu". Jak silna była presja owych obaw dowodem, iż nawet ludzie, którzy się z nimi nie zga­dzali w czynach, respektowali je w swych myślach: w programie Tea­tru Narodowego, wydanym z okazji obecnej inscenizacji, zamieszczono fragmenty Mickiewiczowskie wy­kładu, przecież bez zacytowanego tu powyżej zdania. Sięgając zaś dzisiaj po "Nieboską Kom