Moniuszkowski "Straszny dwór" jest dziełem wyjątkowym, które niemal każdy polski miłośnik sztuki operowej darzy szczególnym sentymentem; nie­którzy na dodatek mają jeszcze w pa­mięci dawniejsze świetne przedstawie­nia tego narodowego arcydzieła. Na­kłada to większą niż w innych przy­padkach odpowiedzialność na teatr po­dejmujący się dzisiaj wystawienia tej opery (stawiającej przy tym wielkie wymagania przed wykonawcami); do­tyczy to zwłaszcza reprezentacyjnej narodowej sceny, której sam Stanisław Moniuszko był ongiś muzycznym dy­rektorem. "Najpierwsze wrażenie, jakiego do­znaliśmy od razu, było uczucie szcze­gólnego zadowolenia, jakiejś błogości; jakieś wewnętrzne ciepło, jeśli wolno się tak wyrazić, opanowało nas..." do­nosił sprawozdawca "Gazety Muzycznej i Teatralnej" we wrześniu 1865 roku, bezpośrednio po prapremierowym przedstawieniu "Strasznego dworu" w warszawskim Teatrze Wielkim pod ba­tutą samego kompozytora. Czy nie mo