Jednym ze znamiennych przykładów " do korzeni" naszej tożsamości kulturalnej jest pasja Kazimierza Dejmka w docieraniu do źródeł polskiego teatru, jakimi są ludowe misteria przykościelne. Były one owocem jeszcze średniowiecznej tradycji, po której brak wiarygod­nych zapisów. Te, które się zacho­wały w języku narodowym, pochodzą z XV i XVI wieku. Dejmek w pro­gramie do wystawionego w Teatrze Polskim w Warszawie widowiska "Gra o narodzeniu i męce" w jego układzie i reżyserii, a scenografii Jana Polewki przytacza listę kilku­nastu anonimowych utworów, które wykorzystał dla swojej nowej kom­pozycji. Jednym z podstawowych uroków jego pracy jest to, że daje za­brzmieć ze sceny naszej mowie w kształcie, w jakim właśnie wtedy, na pograniczu średniowiecza i renesan­su, wkraczała do piśmiennictwa. Dla widza walory filologiczno-poznawcze łączą się z urokiem języka z tego stadium rozwojowego, kiedy właśnie się kształtował jako służący zapi­s