1. O "Niemcach" napisał Fritz Erpenbeck, że są "jak dotąd najbliższą prawdy sztuką o niemieckiej rzeczywistości". Kruczkowski istotnie należy do tych nielicznych Polaków, którym udało się zainteresować Niemców ich własnym losem. Ale jego "Niemcy" są też pierwszą polską sztuką, która skłoniła Polaków do nowego, odkrywczego naówczas, widzenia niemieckiej historii. Było to przejście od szowinistycznej histerii i biologicznych kryteriów krwi do socjologicznej argumentacji i szczerego internacjonalizmu. Krakowska prapremiera "Niemców" w październiku 1949 r. była zapowiedzią rzeczywistego zwrotu w zbiorowym odczuwaniu i myśleniu. Pochód "Niemców" przez sceny wszystkich naszych teatrów, zawrotna ilość przedstawień amatorskich, rozpowszechnienie filmowej wersji DEFY sprawiło, że sztuka Kruczkowskiego stała się wkrótce nie tylko zapowiedzią, lecz również ważkim czynnikiem kształtującym u nas nową postawę moralną wobec narodu niemieckiego.