Jarosław Iwaszkiewicz i Jerzy Mieczysław Rytard: "Pensja pani Latter". Obrazy dramatyczne podług I tomu powieści Bolesław; Prusa "Emancypantki". Inscenizacja i reżyseria Erwina Axera, dekoracje i kostiumy Ottona Axera, współpraca reżysersko-dramaturgiczna Jerzego Kreczmara. Prapremiera w Teatrze Współczesnym w Warszawie.

Poglądy na wartość i celowość uteatralniania utworów powieściowych będą zawsze podzielone, co wobec tak skomplikowanego zjawiska jak adaptacja sceniczna dzieł na scenę nie przeznaczonych jest najzupełniej zrozumiale. Nie ma autonomii dzieła literackiego, ale istnieje jedność treści i formy, jednolitość wizji artystycznej Wyobraźnia tych stosunkowo nielicznych pisarzy, którzy z równą swobodą umieli się posługiwać formą dramaturgiczną jak epicką, ściśle rozdzielała i całkiem inaczej kształtowała formalnie losy bohaterów i realistycznego uogólnienia w powieści a całkiem inaczej w dziele teatralnym. Tym większa trudność powstaję przy zamyśle przekształcenia w konstrukcję teatralną dzieł pisarza, który w ogóle dla teatru nie pracował, u którego całkowicie dominowała wyobraźnia epickiego typu. Autor, usiłujący przyswoić scenie powiedzmy dla przykładu "Chłopów" Reymonta - staje przed zadaniem do pewnego stopnia nierozwiązalnym i by