DŁUGO, bo z górą dziesięć lat, trwał proces narodzin "Halki". Napisana przez Moniuszkę w Wil­nie w latach 1846 - 47 jako opera dwuaktowa, weszła najpierw w roku 1848, roku Wiosny Ludów, na wileńską estradę koncertową, a do­piero aż w sześć lat później na sce­nę. Od tego momentu minąć musia­ły jeszcze 4 lata pokonywania opo­rów wstecznictwa i kosmopolityzmu muzycznego, ażeby, w dniu 1 stycz­nia 1858 r. "Halka", rozbudowana do wielkich rozmiarów opery 4-aktowej, mogła wejść na scenę Tea­tru Wielkiego w Warszawie i od­nieść wielki triumf, jako nie tylko piękna, ale pierwsza u nas ("Stra­szny Dwór" jest o 7 lat młodszy) opera narodowa o muzyce i treści rdzennie polskiej. Fakt, że ta muzy­ka i treść mają charakter wybitnie ludowy i przedstawiają z całą jaskrawością dramat, wynikający z kon­fliktu społeczno - klasowego, nie jednemu mógł być w owe czasy sporą dawką przysłowiowej soli w przysłowiowym oku, niemniej jednak minie ju�