Maksym Gorki napisał swoją powieść "Matka" już po rewolucji 1905 roku, ażeby pokrzepić serca bojowników o zrealizowanie idei socjalistycznych i wytyczyć im drogę do dalszej walki. "Matka" - ta pierwsza w świecie powieść, której bohaterem jest klasa robotnicza, a treścią dojrzewanie uświadomienia klasowego, to niejako skrót historii początku ruchu socjalistycznego w Rosji. Robotnik występuje tutaj już nie tylko jako ofiara wyzysku, ale jako bojownik. W kolejno po sobie następujących rozdziałach widzimy jak zwolna kiełkuje po fabrykach ziarno idei socjalistycznej, rzuconej tam ręką najofiarniejszych, anonimowych często społeczników, jak rozrasta się ono i wypuszcza coraz mocniejsze korzenie, jak z fabryk i miast wspaniałe te hasła przesączają się na wieś, ażeby i ją zjednać dla siebie i zdobyć. Piękna, ofiarna, pełna zapału i trudu najserdeczniejszego jest ta walka. Są triumfy i klęski, są sukcesy i bitwy przegrane. Padają chorążowie,