"Napisałam sztukę aktową przez dwie noce. Zdaje mi się ładna". Te zdania z listu Gabrieli Za­polskiej do męża dotyczą po­wstałej w początkach 1903 roku jednoaktówki "Jesiennym wieczorem". Ten sceniczny obra­zek został napisany na zamówienie zaprzyjaźnionej z Zapolską Heleny {#os#41524}Modrzejewskiej{/#}! Znakomita aktor­ka była pierwszą odtwórczynią głównej roli w premierowej insce­nizacji utworu, która odbyła się w 1903 roku z okazji rocznicy pow­stania styczniowego. Bohaterka sztuki Lora Nowowiej­ska jest wdową po Stanisławie, zmarłym na zesłaniu uczestniku powstania. Śmierć tę bohaterka ukrywa przed swym teściem. Czytając starcowi listy Stanisława w rzeczywistości pisane przez sie­bie, Lora podtrzymuje w nim pewność, że jego syn zwolniony z katorgi żyje na zesłaniu i za parę lat powróci do ojca. Jednoaktówka była autorską przeróbką napisanego w 1890 ro­ku opowiadania "Awanturnica". Różni się od swego pierwowzoru przede wsz