Wiadomo, że "Wyzwolenie" było repliką, odpowiedzią daną społeczeństwu przez poetę, zawiedzionego niezrozumieniem idei jego "Wesela", urażonego akceptacją - i skandalizującym rozdmuchiwaniem przez współczesnych - przede wszystkim warstwy anegdotycznej utworu przy niezgłębieniu, niedocenieniu jego satyryczno-ironicznych treści narodowych. "Wyzwolenie" miało jednoznacznie a ostro uderzyć w społeczeństwo biczem satyry politycznej. Dramat o Polsce współczesnej, dramat-zwierciadło duszy narodu, dramat o wyzwoleniu narodowym miał stać się zarazem - wyzwoleniem estetycznym, zrywając wszelkie kanony tradycyjnej sztuki scenicznej, proponując teatr nowy. Teatr wielkiej improwizacji, nowoczesną commedia dell'arte. Podobnie jak w "Weselu" wprowadził i tutaj Wyspiański na sceniczne deski postaci autentyczne, znane w Krakowie, chodzące po jego ulicach: dostojników, uczonych, artystów. Satyra "Wyzwolenia" była więc tym ostrzejsza, że wymierzona poprzez konkretnyc