Twórczość belgijskiego drama­turga Michela de Ghelderode szokowała aktorów, reżyserów a zwłaszcza publiczność teatralną lat dwudziestych i trzydziestych naszego stulecia. Bulwersowała również następne pokolenie wi­dzów. Wystawione w 1949 r. w Paryżu "Przepychy piekielne" wy­wołały prawdziwy skandal teatral­ny. Zaiste, dziwny, przerażający jest świat dramatów M. de Ghelderode - świat pełen zła i okru­cieństwa Zaludniają go często postacie odrażające zarówno fi­zycznie jak i psychicznie: mon­stra niegodziwości, lubieżności, pożądania, istoty bezduszne, cy­niczne. Do tych ostatnich należy zapewne Król - bohater "Eskurialu" Jego ból, który okazuje jest zaledwie grymasem, jego ży­cie - bezustanną pozą, grą. Ten fakt uświadamia władcy nadwor­ny błazen - Szalej. Tylko nieja­ko "z urzędu" jest on trefnisiem. W rzeczywistości Szalej to czło­wiek, znający świat i ludzi, mo­gący powiedzieć o sobie słowami Arlekina - postaci z in