Każdy teatr przypomina rozgałę­zioną rodzinę. Ma swój dzień powszedni i chwile uroczyste, radość chrzcin i wesel, smutek po­grzebów. Pilnuje własnych dat w kalendarzu. Czci swoje święta. Ścią­ga na nie kto żyw, jeśli cząstkę swej duszy w tych murach właśnie zo­stawił, zanim los rzucił go gdzie in­dziej. Scena lubelska pisze swą barwną kronikę od roku 1886, kiedy to po niecałych dwóch latach budowy (tempo dziś niewiarygodne) stanął okazały gmach, służący do dzisiaj. Najbardziej pamiętnym jego czasem były lato i jesień roku 1944. Do­okoła huczała jeszcze wojna, gdy w pierwszej powojennej stolicy z energią i entuzjazmem przywracano normalny polski rytm kulturalny. Była to pora skrzykiwania się, two­rzenia na nowo, zrzeszania (szybko reaktywowano Związek Artystów Scen Polskich). Już w dniu 21 lipca przy nowo powołanym resorcie kultury i sztuki PKWN powstał Wydział Teatralny. W kilka dni później w stylowym bu­dynku publiczno�