GRECKIE słowo "diabolos", z którego w wielu języ­kach świata wziął się dia­beł, znaczy mniej więcej tyle, co "przeciwnik". W tradycji biblij­nej diabeł jest bowiem tym, który ośmielił się sprzeciwić Bo­gu (był jeszcze wówczas anio­łem i za bunt został potępiony) i który zawsze sprzeciwia się boskim zamysłom: zamiast do­bra chce szerzyć zło, zamiast na­kłaniać ludzi do pokory, wza­jemnej zgody i miłości, sieje na ziemi pychę, swary. nienawiść, popycha ku zbrodni. Ulubionym motywem literackim od wieków jest wizyta diabła na ziemi, wśród ludzi; albo jeszcze ina­czej - stała obecność szatana. W ogóle diabeł jest często i chętnie wykorzystywanym mo­tywem wszystkich literatur. Dante w "Boskiej komedii" dał przerażający wizerunek piekła i szatanów, z samym Władca Ciemności na czele: diabeł fascy­nował Baudelaire'a (wspaniały poemat prozą o grze w karty z szatanem), u nas Micińskiego, Kasprowicza. Częściej jednak niż w wielki