Tytuł swojej sztuki "Gdy ro­zum śpi..." współczesny pisarz hiszpański Antonio Buero Vallejo (ur. 1916) wziął od ryciny otwierającej sławny cykl "Caprichos" Francisco Goyi. Przed­stawia ona śpiącego artystę, oto­czonego przez niesamowite, ale na swój sposób realistyczne, upiory. I choć cykl powstał w la­tach 1793 -1799, akcja dra­matu o tym wybitnym malarzu dzieje się znacznie później, w roku 1823. To bardzo ważny mo­ment nie tylko w życiu Goyi, ale i Hiszpanii. Oto po rządach libe­rałów pod przywództwem gen. Rafaela Riego y Nuneza (wcale nie liberalnych, lecz dyktator­skich) nadchodzi właśnie od te­go roku czas krwawej dyktatu­ry monarchii absolutnej Ferdy­nanda VII. Jego służby przej­mują list malarza do przyjacie­la, w którym krytycznie wyraża się o apodyktycznym władcy. Rozpoczyna się walka między królem a malarzem, władzą a sztuką, wolnością i zniewole­niem. Na cały kontekst polityczny nakłada Vallejo dramat osobi­sty star