"Ptaki" Arystofanesa wystawiono po raz pierwszy 2389 lat temu. Zapewne są najstarszą a na pewno jedną z najdawniejszych utopii, jakie powstały i zostały zapisane w śródziemnomorskim obszarze kulturowym. Do jej stworzenia popchnęły Arystofanesa, gorliwego patriotę, miłość i rozczarowanie; w Atenach źle się działo, nietrudno zrozumieć zaangażowanie pisarza.

OD dwóch sfer rzeczywistości postanowili uciec obaj bohaterowie "Ptaków": od współziomków z Aten, donosicieli, aferzystów i pieniaczy, i od bogów którzy wcale nie byli lepsi. Zdecydowali się - i w tym tkwi oryginalność pomysłu Arystofanesa - utworzyć wśród chmur, pomiędzy ziemią a niebem, nowe państwo, które spełniałoby rolę rozsądnego regulatora stosunków pomiędzy ludźmi i bogami. Rozumiejąc światy ludzi i bogów jako wcielenia tej samej ludzkiej natury, obmyślał Arystofanes w postaci swego ptasiego królestwa mechanizm, służący do powściągania przerostów i zracjonalizowania stosunków między ziemią i niebem. Moglibyśmy dziś powiedzieć, że stworzenie funkcji mediatora czy też życzliwego pośrednika jest trwałym dorobkiem utopii Arystofanesa - gdyby nie drobiazg: nad utopistą zwycięża w sztuce satyryk, a idealne państwo w chmurach staje się z biegiem czasu jeszcze jednym, kolejnym wytworem tej samej, wiecznej, ludzkiej czy boskiej natu